Nowy raport ujawnia, że tysiące rodzin w Szkocji żyje w trudnych warunkach mieszkaniowych, nie mając perspektyw na poprawę sytuacji w najbliższych latach. Kryzys mieszkaniowy sprawia, że ludzie są zmuszeni do życia w przeludnionych, niepewnych i drogich mieszkaniach, co ma dramatyczny wpływ na ich zdrowie fizyczne i psychiczne.
Brak mieszkań socjalnych – tysiące rodzin na listach oczekujących
Badanie przeprowadzone przez Scottish Federation of Housing Associations (SFHA) i Wheatley Group podkreśla, że obecnie niemal 250 000 osób czeka na mieszkanie socjalne. Wśród nich jest Alan Mitchell z Moray, który wraz z żoną i dwójką dzieci czeka na mieszkanie socjalne od prawie sześciu lat.
– Każdego roku wydaje się, że jesteśmy blisko otrzymania mieszkania, ale potem znowu zostajemy zepchnięci na koniec kolejki. Dzieci śpią w jednym pokoju, co negatywnie wpływa na ich sen i naukę – mówi Mitchell. – Mieszkanie socjalne zmieniłoby nasze życie, zapewniając nam przestrzeń i bezpieczeństwo.
Raport „Still Waiting”, przygotowany przez Altair Research, pokazuje, że wielu mieszkańców Szkocji musi wybierać między opłaceniem czynszu a innymi podstawowymi wydatkami, co skłania ich do rezygnacji z życia towarzyskiego i ograniczania wydatków na rzeczy niezbędne do codziennego funkcjonowania.
Rząd przywraca budżet na budowę tanich mieszkań, ale eksperci mówią, że to za mało
Rząd Szkocji, po cięciach w budżecie na budowę nowych mieszkań socjalnych, ogłosił przywrócenie środków w wysokości 768 milionów funtów na lata 2025-26. Jednak eksperci twierdzą, że to za mało, aby nadrobić wieloletnie zaległości w budowie nowych mieszkań.
Sally Thomas, szefowa SFHA, podkreśla, że obecna sytuacja jest kryzysowa:
– Blisko 250 000 osób czeka na mieszkanie socjalne, a warunki, w jakich muszą żyć, są nieakceptowalne. Należy pilnie zwiększyć inwestycje w budownictwo społeczne, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu.
Podobne stanowisko wyraził Steven Henderson, dyrektor Wheatley Group, który podkreślił, że jego organizacja od 2021 roku zobowiązała się do budowy około 3 000 nowych mieszkań socjalnych.
Rekordowa liczba bezdomnych w tymczasowych mieszkaniach
Szkocja zmaga się również z rekordową liczbą bezdomnych rodzin przebywających w tymczasowych mieszkaniach – ich liczba jest najwyższa od 22 lat.
W związku z tym parlament Szkocji ogłosił stan wyjątkowy w kwestii mieszkalnictwa, jednak działania podjęte przez rząd nie są wystarczające, by rozwiązać problem.
Podwyżki czynszów i koniec zamrożenia cen wynajmu
Tymczasem rząd Szkocji zdecydował się znieść kontrowersyjny dwuletni limit podwyżek czynszów, który obowiązywał od 2022 roku.
Od 31 marca 2025 r. właściciele mieszkań będą mogli podnosić czynsze do poziomu rynkowego, a ostateczne decyzje w tej sprawie będą podejmowane przez lokalne urzędy ds. wynajmu.
Długoterminowe regulacje czynszowe od 2027 roku
Rząd zapowiada jednak, że w 2027 roku wprowadzi długoterminowy system kontroli czynszów, który pozwoli na ich wzrost nie wyższy niż wskaźnik inflacji (CPI) plus 1%, maksymalnie do 6% rocznie.
Podsumowanie
- Blisko 250 000 osób w Szkocji czeka na mieszkanie socjalne, a tysiące rodzin żyje w przeludnionych i drogich lokalach prywatnych.
- Rekordowa liczba bezdomnych – więcej osób niż od 22 lat mieszka w tymczasowych lokalach.
- Rząd przywraca budżet na budownictwo społeczne (768 mln funtów), ale to nie wystarczy na rozwiązanie kryzysu.
- Od 31 marca 2025 r. kończy się zamrożenie czynszów, co może doprowadzić do gwałtownych podwyżek dla wynajmujących.
- Od 2027 roku rząd planuje nowy system kontroli czynszów, aby ograniczyć wzrost opłat za najem.
Eksperci podkreślają, że konieczne są długoterminowe inwestycje w budownictwo społeczne, ponieważ obecna polityka nie jest w stanie sprostać ogromnemu zapotrzebowaniu na dostępne cenowo i bezpieczne mieszkania w Szkocji.